Lichtmis valt in 2020 op een zondag (2 februari 2020) en wordt die dag gevierd. Het is een feest van de Heer. De juiste naam is Opdracht van de Heer in de Tempel. Het vervangt de benaming uit het oude missaal, waar het de naam had: Feest der zuivering van Maria of Lichtmis.
We beschouwen het als het einde van de kersttijd al eindigt deze in de huidige kalender de zondag na 6 januari met de Doop van de Heer. De liturgie heeft een eigen tijdsbesef. Ze herinnert aan het verleden, ze gedenkt. Ze zegt bij deze herinnering hoe God in het heden werkt en hoe Hij ons richt naar de toekomst. Zij verbindt de aarde met de hemel.
Lucas is de enige evangelist die het verhaal brengt van de opdracht van Jezus. Hij is beïnvloed door de profeet Malachia die de komst meldt van de Messias in de tempel. Het is ingebed in een joods kader met zijn vroomheid, de trouw aan de wet en de band met de tempel. Zijn ouders hebben gezorgd voor de besnijdenis van Jezus en zij vervullen het voorschrift van de wet (Lev. 12).
Lucas heeft grote aandacht voor Jeruzalem. Alles staat daarop gericht. Zo eindigt het geboorteverhaal met de opgang naar Jeruzalem als hoogtepunt. Zoals in gans het evangelie van Lukas is de Geest aan het werk. Wanneer Jezus in de tempel komt, leidt de Geest Simeon bij het erkennen en het begroeten van het kind als de Gezalfde. Lucas, de evangelist van de vreugde, laat de vreugde klinken in deze ontmoeting Het gaat immers over Heil dat over heidenen en joden zal stralen. De vreugde van Simeon wordt gedeeld door Hannah, de hoogbejaarde. Haar vreugde uit zich in een danklied. Het is geen oppervlakkige vreugde. We delen erin, zo we kiezen voor Jezus en met hem tot het einde de weg gaan naar Jeruzalem. Het kind zal tegenkanting ontmoeten. Wie met hem verbonden is, zal lijden onder deze weerstand, Maria het meest van al.
Voor haar is de vreugde van de opdracht van Jezus (het vierde blije mysterie) wegens de voorspelling van Simeon tevens het de eerste van haar zeven smarten (O. L. Vrouw van Zeven Weeën).
Vanaf 1997 heeft de paus Johannes Paulus II bij dit feest aandacht gevraagd voor het aan God toegewijd leven. Jezus ging mannen en vrouwen voor in deze toewijding. Hannah, die voortdurend in de tempel verbleef is hun een voorbeeld. In de constitutie over de kerk hebben de concilievaders na het hoofdstuk over ons aller roeping tot heiliging een hoofdstuk gewijd aan de religieuzen (L.G. hoofdstuk VI), dat verder is uitgediept in het decreet over de vernieuwing van het religieuze leven (Perfectae caritatis).
Lichtmis schildert het teder beeld van het kleine kind in de armen van Simeon, die er zijn afscheidslied zingt: “Laat uw dienaar in vrede gaan.” Dit lied hoort bij het kerkelijk avondgebed. Gelukkig wie ervaart dat het wachten niet nutteloos is, zijn leven niet vergeefs en vooral dat Gods werk zich voltrekt. Lichtmis is een dank voor het kind in ons midden, dat die dag in de viering Gods zegen ontvangt. Ouders beloven voor hun kind te zorgen, wat het ook zal uitspoken.
Lichtmis, les chandeleurs, dag waarop pannenkoeken worden gebakken. Daar is geen vrouwke zo arm, of zij maakt met Lichtmis haar pannetje warm. Dit gebruik pannenkoeken te bakken is ouder dan het christelijke feest van Lichtmis en al lang bekend bij de Romeinen. Een pannenkoek lijkt een beetje op de zon. Lichtmis is het feest dat komt wanneer de dagen al iets meer lengen en de natuur stilaan gaat herleven. We vieren Lichtmis met een kleine zonnige pannenkoek!
Als christen onthouden we vooral dat Jezus het licht is dat over allen wil stralen en die ons naderbij komt in het geloof van de Kerk (Lumen Fidei).