Donderdag 26 mei 2016 (Hoogfeest van het heilig lichaam en bloed van Christus)

In het Nederlands ook wel het Hoogfeest van het Allerheiligste Sacrament genoemd) is een hoogfeest binnen de Katholieke Kerk dat valt op de tweede donderdag na Pinksteren.

Met dit feest wordt gevierd dat Jezus Christus Zichzelf onder de gedaante van brood en wijn aan de gelovigen wil geven als voedsel en voortdurend onder de mensen wil blijven door middel van zijn waarachtige tegenwoordigheid (Sua realis praesentia) in de geconsacreerde offergaven. De eerbied die in de Katholieke Kerk voor de geconsacreerde heilige Hostie bestaat, wordt op deze feestdag tot uitdrukking gebracht.

Op die dag wordt de sequens Lauda Sion gezongen in de H. Mis en op talrijke plaatsen wordt na de Mis de geconsacreerde heilige hostie in een monstrans geplaatst, ter aanbidding. Ook gaat op deze dag de sacramentsprocessie uit, waarbij de priester het Allerheiligste Sacrament (de heilige Hostie) in een monstrans door de straten van de parochie ronddraagt. Dit laatste is in sommige streken van Nederland een tijd in onbruik geweest, onder andere door het processieverbod dat vanaf 1848 tot 1983 in de Nederlandse grondwet was ingeschreven, maar wordt hier en daar opnieuw ingevoerd (onder andere sinds 2004 vanuit de Amsterdamse Onze Lieve Vrouwekerk). In Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen, voormalig Land van Kleef en Limburg bleef de sacramentsprocessie wel uitgaan.

In verschillende landen, waaronder (delen van) Duitsland (daar bekend onder de naam Fronleichnam), Oostenrijk, Kroatië, Liechtenstein, Monaco, San Marino, Vaticaanstad, (delen van) Zwitserland, (delen van) Spanje, Polen, Portugal en Brazilië, is Sacramentsdag een officiële feestdag. In Nederland, België, Italië en andere landen wordt het feest van het Allerheiligste Sacrament veelal op de aansluitende zondag (sacramentszondag of zondag onder het octaaf van sacramentsdag), de tweede zondag na Pinksteren, gevierd waarbij soms ook de sacramentsprocessie uitgaat.

Sacramentsdag werd vanaf de late middeleeuwen een populaire feestdag, te beginnen in het bisdom Luik vanaf circa 1246, waar de heilige Juliana van Cornillon zich had beijverd voor de verering van het Allerheiligste Sacrament. Vanaf 1252 blijkt het in diverse Duitse gebieden reeds een verplichte feestdag te zijn. In 1264, met de publicatie van de bul Transiturus de hoc mundo, bepaalde Paus Urbanus IV, ooit als aartsdiaken werkzaam in Luik, dat deze feestdag voortaan door de hele Latijnse Kerk gevierd moest worden. Clemens V bevestigde officieel de erkenning van dit feest door de publicatie van de bul In Domine (oktober 1311 – mei 1312), eveneens opgenomen in de Clementinae. Het feest won van toen af aan populariteit en zou in de vijftiende eeuw tot één van de populairste kerkelijke feesten uitgroeien. In 2014 werd het 750-jarig bestaan van Sacramentsdag in Breda herdacht met een wetenschappelijk symposium.

F3485d21Elk land en streek heeft eigen rituelen. Zo worden in het Italiaanse stadje Spello op de avond voor Sacramentsdag bloemschilderijen gemaakt. De kunstwerken worden gelegd op de wegen waar op zondag de processie plaatsvindt.
Tijdens deze processie wordt met eerbied de monstrans met de geconsacreerde hostie rondgedragen. Zo wordt de aandacht gevestigd op Jezus Christus, die de inwoners van Spello, maar ook ons, voedt met zijn Woord en brood.