Onze-Lieve-Heer Hemelvaart

Na Pasen en na veertig dagen van verschijningen was het blijkbaar nog niet doorgedrongen bij de leerlingen van Jezus: dat de tijd van hun vroegere verwachting definitief voorbij was.
Dat er een nieuwe tijd zou aanbreken: zonder de historische Jezus, zonder de komst van de Messias.
Het is de tijd van de nieuwe geestelijke aanwezigheid van Jezus, de tijd waarin zijn Geest verder werkt in hun geest.

Ze bleven zich echter vastklampen aan hun oude droom, zo lezen we in het Hemelvaartverhaal bij Lucas: ‘Heer, herstelt u in deze tijd het koninkrijk voor Israël?’

Pas met Pinksteren kwam er in hen echter een doorbraak van ommekeer in ervaring en besef: Hij gaat voortaan op een nieuwe wijze met hen mee!

Hij is er met de nieuwe gave van zijn Geest. Hij komt nu aanwezig in en door hun eigen samenzijn en handelen.

Gaat het ook niet zo vandaag? Sommigen hopen nog op een terugkeer van vroeger, een herstel van het christelijke geloof en de Kerk zoals die gisteren werden opgevat en werkten. Maar ook nu mogen we oude verwachtingen loslaten. Ook in onze tijd gaat zijn Geest andere wegen. We mogen in vertrouwen samen zingen: ‘Wat altijd is geweest, het waaien van de Geest gebeurt aan ons vandaag.’

Het nieuwe is overal al behoedzaam, authentiek en warm bezig: in nieuwe visie en taal over christen zijn, in kleinschalige, gelovige gemeenschapsbeleving, met nieuwe geestelijke begeleiders en gidsen.

Overal is er dezelfde diepe en warme ervaring: in ons samenzijn is zijn Geest voelbaar en werkzaam aanwezig. Er is een stille ommekeer bezig in geloof en Kerk vandaag. Zoals er toen bij Paulus en de evangelisten – eerder bescheiden en niet zonder twijfel, argwaan en tegenkanting – een nieuw open, vrij en verbindend christendom begon, zo ontluikt nu – op dezelfde wijze – een tijd van nieuw christen zijn en nieuwe christelijke gemeenschapsvorming.

Mogen onze ogen opengaan en mag ons hart branden. Mag het ons overkomen in onze verstilde coronatijd, op onze weg van Hemelvaart naar Pinksteren.

‘Dat vuur van het begin wij ademen het in, Gods woord dat antwoord vraagt vandaag.’

Maria, zo heel gewoon …

Maria, jij bent zo heel gewoon

en toch ook weer gans anders,

met steeds nieuwe namen de eeuwen door bedacht.

Gevierd, bezongen en vereerd met altijd andere woorden

en duizend melodieën als eindeloze litanieën die jouw gelaat omkransen.

Men heeft jou willen vatten

in beelden, kleuren, lijnen.

Niet één creatie was volmaakt

want jij bent veel méér.

En toch … gewoon een vrouw maar

door de Geest gedreven om Hem, Gods Zoon,

te dragen in goede en kwade dagen

heel diep geborgen in jouw hart of in je armen,

of op jouw schoot tot in het bittere uur

van duisternis en dood.

Leer ons, Maria, hoe wij anderen kunnen dragen.

Gebed in aanloop naar Pinksteren

Kom, Heilige Geest,

vervul de harten van uw gelovigen

en ontsteek in hen het vuur van uw liefde.

Zend uw Geest uit en alles zal herschapen worden.

En Gij zult het aanschijn van de aarde vernieuwen.

Laat ons bidden

God, Gij hebt de harten van de gelovigen

door de verlichting van de Heilige Geest onderwezen:

geef dat wij door die Heilige Geest

de ware wijsheid mogen bezitten,

en ons altijd over zijn vertroosting verblijden.

Door Christus onze Heer.

Amen.

Internationale dag van het gezin

In 1993 hebben de Verenigde Naties 15 mei uitgeroepen als de ‘Internationale Dag van het Gezin’ of ‘Wereldfamiliedag’. Op deze dag staan we stil bij het feit hoe belangrijk een hechte familie is voor de samenleving.

Gezin gezien?

Het gezin kan je vrij algemeen omschrijven als enkele mensen – man, vrouw en kind(eren) – die als groep samenleven op een al of niet vaste plaats. Of ook nog: ‘Elk leefverband van één of meer volwassenen die verantwoordelijkheid dragen voor elkaar en voor de verzorging en de opvoeding van één of meerdere kinderen’. Tot in de oudste culturen kom je dit patroon tegen en lijkt het, tot op de dag van vandaag, de meest voorkomende samenlevingsvorm. Toch zien we ook in die oudste culturen al andere vormen van familiaal samenleven. En al is de klassieke gezinsvorm – man, vrouw en kinderen – ook in onze tijd wellicht nog steeds de dominante vorm, verschillende vormen van familiaal samenleven hebben hun bestaansrecht gekregen. Ook zij horen thuis onder de benaming gezin.

Veranderingen

Het gezin heeft in de loop der tijden grote veranderingen ondergaan zowel qua samenstelling als qua betekenis voor de samenleving. De oudsten onder ons herinneren zich nog de gezinnen waar drie generaties samenleefden. In vele moderne culturen is dat nog altijd zo want de zorg voor de ouders is heilig. Bij ons in het Westen is die zorg ook heilig maar we hebben er een andere invulling aan gegeven in de vorm van verzorgingstehuizen. De zorg voor elkaar blijft een basisgegeven.

Kinderzegen

Er was een tijd dat er grote gezinnen waren enerzijds om de grote kindersterfte te compenseren en anderzijds om als werkkracht te kunnen inzetten vooral in agrarische gebieden. De rijke ‘kinderzegen’ werd ook wel eens ingezet als ‘wapen’ om te overheersen. Het Bijbelse verhaal van de Israëlieten in Egypte is daar een voorbeeld van. De Hebreeërs zoals ze genoemd werden, kregen zoveel kinderen dat de Farao ongerust werd dat ‘die slaven’ talrijker zouden worden dan de eigen bevolking. Hij beval dus dat alle jongetjes moesten in de Nijl gegooid worden. En hier begint het verhaal van Mozes die in een mandje tussen het riet van de Nijl werd gezet en gered door de dochter van de Farao. (Lees hoofdstuk 1 van het boek Exodus.)

En laten we eerlijk zijn, onze kerkelijke huwelijksmoraal van de vorige eeuwen heeft ook sterk de familiale kinderrijkdom gepreekt als een zegen terwijl het aantal gedoopten daardoor gevoelig steeg.

Nestwarmte

Toen en nu, het belangrijkste is dat er een plaats is waar nestwarmte is, waar men zich thuis voelt en waar de liefde wordt geleerd. Het gezin als oefenschool voor de naastenliefde. Dat zijn basisregels uit het evangelie maar je hoeft niet eens gelovig te zijn om dat te kunnen onderschrijven. Staatssystemen die de rol van het gezin hebben proberen over te nemen (denk aan communistische regimes in de Sovjet-Unie of in China) zijn op een grandioze mislukking uitgelopen. De innigheid en de kleinschaligheid van een gezin

zijn niet te vervangen. Liefde heeft altijd het laatste woord maar liefde, was, is en blijft ook een ‘werk’woord, een voortdurende opgave, een dynamiek die zichzelf voortdurend opnieuw uitvindt.

En ja, gelovigen kijken graag naar dat gezin van Nazareth, een uitzonderlijk gezin weliswaar maar ook een gezin met zijn eigen moeilijkheden. Zij komen evenwel meer in de aandacht op de zondag tussen Kerstmis en Nieuwjaar als de Liturgie de heilige Familie gedenkt. Maar niets belet ons om het hele jaar door naar dat gezin te kijken en hun bijstand te vragen.

Rik Palmans