In zijn voorwoord beschrijft kardinaal Jozef De Kesel de totaal veranderde situatie in onze samenleving sinds de pandemie. Hij brengt hulde aan de zorgverleners en aan de vrijwilligers. “Niet alleen via de zorgpastores was de Kerk in de pandemie de mensen nabij, maar ook via de talloze vrijwilligers die zich hebben ingezet (en dat blijven doen!) voor armen, daklozen en andere kwetsbare mensen. De noden stegen in 2020, zo bevestigen alle organisaties, maar de bereidwilligheid en vrijgevigheid bleven niet achter (p. 5).
Inhoud
Het rapport is niet zomaar een saaie opsomming van cijfers en statistieken – die zitten er ook in – maar de grootste aandacht gaat uit naar de zorgverleners en de zorginstellingen. Deel 1 gaat dan ook over de ‘pastores in de zorgsector’ met onder andere ook enkele heel mooie getuigenissen van mensen die in de dagelijkse realiteit staan. Deel 2 gaat over de ‘zorg voor armen en kwetsbaren’ en hoe organisaties, bisdommen en parochies daarmee omgaan. De organisatie ‘Caritas’ wordt hier bijzonder in de kijker gezet. Het derde deel gaat over ‘Corona: impact op de godsdienstpraktijk’. In het vierde deel gaat het over de ‘Kerk in cijfers’. Hierover verscheen reeds een stukje in Kerk en leven nummer 05. In deel 5 komen de bewegingen aan bod. Er wordt uitgebreid ingegaan op de KVG, de katholieke vereniging voor gehandicapten die in 2020 75 jaar bestond. En tenslotte worden de Belgische bisdommen met hun bisschoppen voorgesteld.
Voedselhulp
Iedereen zal wel begrijpen dat corona vooral de armen geen goed heeft gedaan. Het aantal voedselpakketten is dan ook gevoelig gestegen. Verschillende verenigingen houden zich daarmee bezig. De Sint-Vincentiusvereniging met zijn meer dan 300 plaatselijke afdelingen en zijn 5.800 vrijwilligers, deelde 435.306 pakketten uit in 2019. In 2020 steeg de vraag naar voedselhulp gemiddeld met 10%. Voor de bezoekers van een organisatie als Poverello die dagelijks normaal 800 warme maaltijden opdient, was corona een ramp omdat er geen maaltijden in restaurantvorm mochten opgediend worden. Dat werd gedeeltelijk opgevangen door afhaalmaaltijden. Hetzelfde geldt voor de vereniging Sant’Egidio – Kamiano die 28.000 maaltijden aan huis bedeelde. Typisch aan deze vereniging is dat hun vrijwilligers wekelijks de straat optrekken met soep en belegde broodjes op zoek naar de meest geïsoleerde daklozen. Omdat ze hun kerstfeest niet op de traditionele wijze konden vieren werden feestmaaltijden en geschenken verdeeld aan huis en op straat. In Antwerpen bijvoorbeeld werden aldus 6.567 mensen in nood bereikt.
Financies
De meeste van deze hulporganisaties leven van de giften die zij ontvangen. Iedereen van ons krijgt wel ‘bedelbrieven’ in de brievenbus al dan niet met de mogelijkheid om een bedrag over te schrijven dat aftrekbaar is van de belastingen.
Corona heeft ook hier zijn impact gehad, eigenaardig genoeg op verschillende wijzen. De grootsten ontvingen minder bijdragen, de kleineren ontvingen meer. Broederlijk Delen (budget € 4.833.926) ontving 20% minder. Caritas Internationaal (budget € 5.667.314) ontving 22% minder. Anderen ontvingen daarentegen dus meer: Welzijnszorg (budget € 1.655.983) en dat is 19% meer; Kerk in Nood (budget € 2.644.348) steeg met 4%; Missio (budget € 1.626.250) steeg met 7%. Het is niet onmiddellijk te verklaren wat hiervan de oorzaak is.
Vorming
Niet onbelangrijk om weten is dat er heel wat mensen studeren en bijstuderen in godsdienstige richtingen. Aan de faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven zijn 760 studenten ingeschreven. Daarnaast zijn er nog eens 127 studenten Kerkelijk Recht. Aan de UC Louvain studeren 429 studenten theologie en 60 volgen kerkelijk Recht. Aan beide universiteiten studeren wel ook veel buitenlandse studenten, aan de UCL velen uit Franstalige landen, aan de KU Leuven velen uit Engelstalige landen omdat daar heel wat cursussen in het Engels worden gegeven.
“De website ‘Thomas’ (Theologie, Onderwijs en Multimedia: Actieve Samenwerking) is een webplatform voor de samenwerking tussen alle leerkrachten (rooms-katholieke) godsdienst van alle onderwijsnetten in Vlaanderen en allen die met geloofsopvoeding (bij jongeren) begaan zijn” (p. 84). In 2014 kreeg Thomas de jaarprijs voor wetenschapscommunicatie van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunst. Je kan daar zo’n 40.000 onderwerpen vinden: foto’s, video’s, gebeden, gedichten … dat als materiaal kan dienen voor de godsdienstlessen of voor andere doeleinden. In 2020 waren er 54.000 geregistreerde gebruikers en waren er 283.000 bezochte pagina’s per maand.
Voor (groot)ouders is het goed om weten dat je op internet heel veel kan vinden over godsdienst en geloofsbeleving.
De Katholieke Kerk in België 2021, Licap Halewijn, Brussel
Rik Palmans