Het overkomt me altijd weer opnieuw, als ik aan november denk dan komen me onherroepelijk de doden voor de geest. Het heeft natuurlijk alles te maken met de opvoeding van heel lang geleden. Begin november dat was kerkhof, kerkelijke diensten in het donkerste zwart, de kerk in-en uitgaan en bidden voor de zielen van het vagevuur en thuis ’s avonds dan nog eens drie rozenhoedjes. In de school kreeg je een opstel over het kerkhof of een tekenopdracht van een grafsteen. Het bleef dagenlang hangen en kleurde de hele maand donker en somber.
Kwam dan de 11-novemberviering er nog bij die het donker nog aandikte. Bij ons in het dorp kwam was er ook nog de winterkermis met de dienst voor de overledenen op maandag. Allemaal druk meebeleefd door het hele dorp en door de mensen die uitgeweken waren die hun lieve doden kwamen begroeten in de hof rond de kerk. En dat was een lichtpuntje: dat kerkhofbezoek, die kermis en het weerzien van elkaar. En geleidelijk aan was er dat ander lichtpuntje: Sinterklaas alhoewel die ook voor spanning kon zorgen want wie was nu een heel jaar lang braaf?
Bloemen
Al zijn er nog heel wat bloemen en struiken die bloeien in november: roosmarijn, herfstkrokus, bieslook, skimmia, … toch wordt november zonder meer verbonden met de chrysant, bij ons een kerkhofbloem. En dan zijn we weer bij de dood. Nochtans, de bloem die oorspronkelijk uit China en Japan komt, staat daar symbool voor een lang en gelukkig leven. Iemand een chrysant aanbieden bij zijn of haar verjaardag betekent daar iemand een lang en gelukkig leven wensen. Als hier iemand op je verjaardag met een chrysant komt aanzetten …
Maar als kerkhofbloem zitten we er toch niet zo heel ver naast: een chrysant als symbool van eeuwig leven. Dat is toch precies wat we hopen en geloven voor onze dierbare overledenen. Trouwens in de landen rondom ons is de chrysant helemaal niet gelinkt aan het kerkhof of de dodenherdenking.
Ook positief
Toch valt er in november nog heel wat moois te beleven. Het kan ook de maand zijn van de late herfstkleuren die schitterend mooi kunnen zijn. De frisse morgenlucht doet goed aan de longen zeggen de mensen en we kennen toch het spreekwoord ‘de morgenstond heeft goud in de mond’. Er zijn de kastanjes en de noten waarvan we kunnen snoepen of ze verwerken in een mooi herfstboeket. Op een mooie droge novemberdag – en die zijn er echt wel – kunnen we een flinke wandeling maken om de typische herfstgeuren op te snuiven en de gevallen bladeren onder onze voeten te horen kraken. De maretakken laten zich overvloedig aanschouwen in de hoge populieren die zachtjes heen en weer wiegen in de namiddagbries. Gezellig samenzitten kan ook zelfs op en terras want die zijn tegenwoordig verwarmd. En zeker niet vergeten, het gras is voor de laatste keer gemaaid dit jaar.
Na-kroning
We kunnen het niet laten om nog even terug te komen op die schitterende kroningsweek. De bloemen en vlaggen zijn ondertussen nagenoeg overal verdwenen. In de afwikkeling van het kroningsjaar is het kroningscomité begonnen met een afvaardiging van elke processiegroep te ontvangen om een evaluatie te maken. Dat wordt in de loop van november afgerond. De eerste groepen zijn al gepasseerd en iedereen was vol lof over het gebeuren. Van de andere groepen mogen we hetzelfde verwachten. Al is het comité zeer alert voor de mogelijke tekortjes die tegen volgende kroning aandacht verdienen. Opvallend ook en bemoedigend: praktisch alle groepscomitees doen aan verjonging. Dat is toekomstgericht denken. Straatcomitees, groepscomitees en vele andere medewerkers hebben ondertussen ook hun dankavond gehad. Nu moet het kroningscomité zichzelf nog bedanken want dat is meer dan verdiend!
Griepspuit en co
November is ook de maand om de griepspuit te zetten om gewapend te zijn als de griepepidemie haar hoogtepunt bereikt in januari. Laten voorschrijven bij de dokter, ze daar ook laten ‘zetten’ of langs de apotheker gaan die ook mag injecteren. Beter voorkomen dan genezen. Goed ingeduffeld wordt november een heerlijke maand. ‘Ingeduffeld’, dat komt van ‘duffelcoat’, een warme gewatteerde jas gemaakt van een stof die oorspronkelijk in ons Vlaamse Duffel (tussen Mechelen en Lier) werd geproduceerd. Zo kennen we ook de stof denim, de jeansstof die oorspronkelijk uit het Franse Nîmes komt, de Nîmes dus. Alles moet niet uit Amerika komen.
Nu zijn we wel een beetje afgedwaald maar je krijgt toch nog een weerspreuk mee om af te sluiten:
‘Als in november de bomen voor de tweede keer bloeien gaat de winter zich met ons tot mei bemoeien.’
En dit heeft niets met november te maken maar is toch het overwegen waard: ‘Bij vlagen ben ik geniaal. Helaas is het hier altijd windstil.’
En weet ook dit: ‘Ik word geen 80 maar voor de vierde keer 20.’
Rik Palmans
