Dodenmaand?
Je kan er niet omheen, november doet je onwillekeurig denken aan dodenherdenking, kerkhof, chrysanten. Allerheiligen. Allerzielen. Komt daar nog 11 november bij. Of we willen of niet, we worden herinnerd aan de doden, aan afscheid en pijn, aan gemis en niet-meer-bij-ons zijn. Daarbovenop zijn de dagen kort, klam en mistig, geheel gesteld om te lijden.
Toch hoeft november geen in-treurige maand te zijn. Binnenskamerse gezelligheid kan nog zo knus en behaaglijk zijn als we er in slagen om onze woonomgeving en ons gemoed daarop af te stemmen. En al missen we wel eens de buitenlucht die houden we ons dan te goed voor betere tijden. Probeer optimistisch te blijven want volgende maand gaan de dagen lengen …
St. Maarten en St. Cecilia
De maand november kent vele heiligen die een feestje waard zijn om van Allerheiligen nog niet te spreken. Sint Martinus is er zo eentje. Rond deze heilige uit de 4° eeuw die de helft van zijn soldatenmantel aan een bedelaar gaf en later bisschop van Tours werd zijn heel wat folkloristische gebruiken ontstaan waarvan sommige tot in onze tijd blijven voortbestaan. 11 november, de dag van zijn begrafenis in Tours, werd zijn naamdag. Hij was een populaire heilige die uitbundig gevierd werd. Wat daarbij ook meehielp: rond 11 november kwam de nieuwe wijn aan en werd het vee geslacht voor wie er niet voldoende wintereten was. Aanleiding genoeg voor feestjes rond buitenvuren. En die bestaan nog op vele plaatsen.
En Sint Cecilia, patrones van de muziek en alle aanverwanten (koren, fanfares, …) geeft aanleiding tot allerlei gezellige winterfestijnen. Zeker voor de kerkkoren die het jaar rond repeteren en zich gratis inzetten om de liturgie kracht bij te zetten is een feestje wel op zijn plaats.
Verdraagzaamheid
Unesco heeft 16 november, de geboortedag van Mahatma Ghandi, gemarkeerd als de ‘Internationale Dag van de Verdraagzaamheid’. Mahatma Ghandi (1869-1948) was een Indiase jurist en politicus, die nationaal en spiritueel leider van India werd. Hij predikte en beoefende de geweldloosheid maar werd ironisch genoeg zelf doodgeschoten.
De Verenigde Naties zetten zich in voor het versterken van de tolerantie en verdraagzaamheid door het bevorderen van wederzijds begrip tussen culturen en volkeren. In een wereld waar er zoveel op ons afkomt – massa’s berichten, reclameboodschappen en veel onrealistische verwachtingen – is het niet verwonderlijk dat mensen overspannen geraken en dus heel vlug geïrriteerd zijn. Dat komt het rustige gesprek en overleg niet ten goede. Zo’n aandachtsdag voor verdraagzaamheid is dus wel heel welkom.
Einde liturgisch jaar
De laatste zondag van november – 24 november – is dit jaar de laatste zondag van het liturgisch jaar. Dan vieren we Christus Koning, het feest van de verheerlijkte Jezus die de onbetwistbare leider is van het Rijk Gods, een Rijk van vrede en gerechtigheid waar iedereen gelijk is en waar alleen maar liefde heerst. Een droombeeld voor nu, een werkelijkheid voor later ‘als God alles in allen zal zijn’ (1Kor15,28). Op zaterdag 30 november valt de laatste dag van het liturgisch jaar.
Dat betekent ook dat ondertussen heel hard gewerkt is aan de kerststal die op 30 november open gaat voor iedereen die er wil van genieten. En het wordt weer iets heel bijzonder want de fantasie was weer bijzonder groot.
Geschiedenis
Er zijn veel bijzondere gebeurtenssen te gedenken in november maar het volgende is toch wel bijzonder. Er is geen dag in de Duitse geschiedenis waarop zoveel gebeurtenissen plaatsvonden als op 9 november die ook voor ons een grote betekenis hadden. In 1918 veranderde Duitsland in één klap van een keizerrijk in een republiek; in 1923 pleegde Adolf Hitler zijn Bierkellerputsch (mislukte staatsgreep); in 1938 vernielden nazi’s tijdens de Reichspogromnacht synagogen en joods bedrijven waarbij vele doden vielen; in 1989 viel op deze dag onverwacht de Berlijnse muur. We blijven nog even in Duitsland want daar werd op 27 november 1587 Joost van den Vondel geboren.
En dit is om in het oog te houden. Op mijn scheurkalender vond ik deze weerspreuk: “Regen op Sint-Denijs (9 oktober) voorspelt een natte winter en weinig ijs.” Als die spreuk klopt zijn we niet goed af want die dag is de regen met bakken uit de hemel gevallen.
Rik Palmans