Een primeur

Eind februari 2013 zorgde paus Benedictus XVI (° 1927) voor iets wat niet gezien was tot dan toe. Omwille van gezondheidsredenen zette hij een stap terug  en werd hij paus emeritus tot hij op 31 december van vorig jaar overleed. In de dagen na zijn terugtreden verzamelden zich vanuit alle continenten, de stemgerechtigde kardinalen in Rome. Achter gesloten deuren, dus in conclaaf in de Sixtijnse Kapel kozen zij een nieuwe leider voor de Rooms-Katholieke kerk.

 

Witte rook

Op 13 maart 2013 om 19.07 uur steeg er witte rook uit de schoorsteen op het dak van de kapel en gingen de klokken van alle kerken luiden. Er was een nieuwe paus gekozen en hij had zijn uitverkiezing aanvaard. Voor de menigte op het Sint-Pietersplein en voor alle katholieken wereldwijd volgde nog een uur van gespannen wachten op de zogenaamde ‘balkonscene’. Omstreeks 20.14 uur werd de pauskeuze wereldkundig gemaakt met de traditionele aankondiging in het Latijn: “Ik verkondig u met grote vreugde: we hebben een paus. De meest eminente en eerwaarde heer, de heer Jorge Mario, Kardinaal van de Heilige Roomse Kerk, Bergoglio, die de naam Franciscus heeft aangenomen.”

 

Drie primeurs

Toen verscheen de nieuwe paus Franciscus op het balkon. Zijn eerste woorden tot de aanwezigen op het plein en tot de wereld waren meteen ontwapenend in hun grote eenvoud en hartelijkheid. “Fratelli e sorelle, buonasera” een vriendelijk woord en een uitnodigend handgebaar, zo was zijn eerste groet. Hij vroeg te bidden voor zijn voorganger en voegde de daad bij het woord door met allen een Onze Vader en Weesgegroet te bidden. Daarna vroeg hij, nederig voorovergebogen, ook een gebed voor de bisschop van Rome, voor hem zelf. Tot slot gaf hij de zegen Urbi et Orbi. Paus Franciscus, die tot dan aartsbisschop was van Buenos Aires (Argentinië), zorgde meteen voor drie primeurs: de eerste keer een paus uit Latijns-Amerika, de eerste keer een jezuïet als paus en de eerste paus met de naam Franciscus.

 

Een paus als geen ander

Sinds de dag van zijn uitverkiezing en na zijn installering als bisschop van Rome op 19 maart 2013, het feest van Sint-Jozef, tot op vandaag heeft paus Franciscus een hoogst persoonlijke invulling gegeven aan het Petrusambt. Zo was hij nauwelijks twee weken paus toen hij op Witte Donderdag in de kapel van de jeugdgevangenis Casal del Marmo in Rome de voeten waste en kuste van vrouwen en moslims. In zijn geschriften spreekt hij tot het hart van de gelovigen en van alle mensen van goede wil. Denken wij hier aan ‘De vreugde van het evangelie’ over de verkondiging van het evangelie in de wereld van vandaag, ‘Laudato Si’ over het samen zorgen voor ons gemeenschappelijk huis dat de aarde is of ‘De vreugde van de liefde’ over de pastorale zorg voor gezinnen en ‘Fratelli Tutti’ over broederschap en sociale vriendschap. In zijn wekelijke catecheses, die ook via internet kunnen gevolgd worden, raakt de paus de meest uiteenlopende onderwerpen aan. Tijdens zijn binnen- en buitenlandse reizen bezoekt paus Franciscus juist die plaatsen waar men hem het minst zou verwachten. Zo was zijn eerste werkbezoek buiten Rome een reis naar het kleine eiland Lampedusa bij Sicilië. Hij stak er de bootvluchtelingen uit Afrika een hart onder riem en veroordeelde de onverschilligheid van de wereld.

Een paus met dromen

Ook initiatieven zoals o.a. zijn persoonlijke zorg voor dak- en thuislozen, het luisteren naar en spreken met niet-christenen en zijn inzet voor de interreligieuze dialoog, de vastberaden hervorming van de Romeinse Curie, zijn volgehouden oproep en gebed voor de wereldvrede en het afkondigen van het Jaar van de Barmhartigheid (2015-2016), spreken boekdelen. Recent riep hij de wereldkerk op tot een synodaal proces (dat nog volop bezig is) over de zending van de Kerk vandaag. Onze paus en velen met hem, dromen van een ‘synodale Kerk’, een Kerk die het evangelie verkondigt en samen met alle mensen op weg gaat. Het doel van de synode is – zo zegt de paus – dromen te doen ontkiemen, profetieën en visioenen te wekken, hoop te doen openbloeien, vertrouwen te stimuleren, wonden te verbinden, relaties te weven, een dageraad van hoop te doen herleven, van elkaar te leren, en een positieve verbeelding te creëren die ons verlicht, verwarmt en sterkt… en dat allemaal vanuit de overtuiging dat de heilige Geest ons zal leiden.

 

Een gebed voor de Paus

Op uitnodiging van de Pro Petri Sede wordt nu bij gelegenheid van de tiende verjaardag van het begin van pontificaat van paus Franciscus op 13 maart een Weesgegroet voor hem gevraagd.  Volgens de initiatiefnemers is de instelling van het ambt van Petrus een van de belangrijkste genades die Christus aan zijn Kerk heeft geschonken en samen willen wij God vragen om de dienst te ondersteunen van diegene die Hij heeft gekozen voor deze bediening. Op de website www.decimus-annus.org/it kan je zien waar overal ter wereld voor de paus zal gebeden worden.

 

Paus Franciscus beter leren kennen

Wie een echte paus-kenner aan het woord wil horen, moet zeker op woensdag 15 maart om 19.30 uur in de Herman Hansenzaal van het Museum De Mindere, Capucinessenstraat 1 te Sint-Truiden, de lezing bijwonen van filosoof en theoloog Emmanuel Van Lierde. De spreker, de voormalige hoofdredacteur van het christelijke opinieblad Tertio, zal ongemeen boeiend verhalen over de prioriteiten en verwezenlijkingen van paus Franciscus. Zelf beleef ik het als een grote genade dat Paus Franciscus aan het hoofd staat van onze kerk. Hij is in vele opzichten een voorganger, een herder naar het beeld van Jezus, de Goede Herder. Hij daagt mij uit om een sterkere christen te zijn… en hopelijk mag hij dit ook zijn voor iedere gelovige.

 

Eric Reynders

Deken Tongeren